Over inventarisatie-onderzoek is niet erg veel informatie te vinden. In deze blog beschrijven we in het kort wat inventarisatie-onderzoek nu eigenlijk is en wanneer het zinvol is om het in te zetten.

Wil je meer weten over de verschillende soorten onderzoek die in je in kunt zetten en waar je op moet letten bij de keuze van een onderzoeksmethode, lees dan de volgende blogs:

overzicht van verschillende onderzoeksmethoden
Waar let je op bij de keuze van een onderzoeksmethode?

Wat is een inventarisatie-onderzoek?

Met inventarisatie-onderzoek wordt de stand van zaken op een bepaald gebied in kaart gebracht. Het wordt vaak gezien als een soort vooronderzoek waarbij je eerst de situatie in beeld brengt voordat je start met het daadwerkelijke onderzoek. Ook wordt het ingezet om een bepaalde activiteit meer kans van slagen te geven doordat je vooraf informatie hebt verzameld. Inventarisatie-onderzoek valt onder descriptief (beschrijvend) of exploratief (verkennend) onderzoek.

Waarvoor wordt inventarisatie-onderzoek ingezet?

• Om een bepaald onderwerp van onderzoek te inventariseren. Als je bijvoorbeeld een klanttevredenheidsonderzoek wilt uitvoeren bij een huisartsenpraktijk, dan is het zinvol om eerst in kaart te brengen per huisarts hoeveel patiënten, in welke periode en met welke ziektebeelden de huisarts heeft gezien.
• Om je doelgroep van onderzoek te bepalen. Wanneer je bijvoorbeeld een bibliotheek wilt herinrichten dan is het van belang welke inrichting het beste aansluit bij je bezoekers en moet je dus allereerst in kaart brengen wie nu je (potentiële) bezoekers zijn.
• Om de behoeften en wensen van de doelgroep vast te stellen. Stel je wilt een lunchroom openen, je weet nog niet waar en ook niet hoe het menu eruit komt te zien, maar je weet wel dat je je wilt richten op stellen zonder kinderen tussen de 30 en 50 jaar. Dan is het zinvol om een onderzoek te doen onder de doelgroep wat zij verwachten wanneer ze een lunchroom gaan bezoeken. Hierdoor vergroot je je kans op een succesvolle onderneming.
• Om in kaart te brengen hoeveel en wat voor onderzoek er al op een bepaald gebied is uitgevoerd. Dit om bijvoorbeeld informatie in te winnen voor onderzoek wat jezelf wilt uitvoeren waarmee je ook kunt voorkomen dat je informatie gaat ophalen wat al beschikbaar is.

Voorbeelden van inventarisatie-onderzoek

• Inventarisatie van werkzame principes in kwetsbare wijken (https://wijkwijzer.org/actueel/onderzoek/inventarisatie-van-werkzame-principes-in-kwetsbare-wijken)
• Onderzoek inventarisatie taken Belastingdienst (https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2022/01/31/rapportage-ey-onderzoek-inventarisatie-taken-bd)
• Inventarisatie onderzoek in de boekenmarkt (https://kvbboekwerk.nl/over-ons/inventarisatie-onderzoek-in-de-boekenmarkt)

Het aanbod van onderzoeksmethoden is groot waardoor je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Daarom geef ik je in deze blog een handig overzicht met verschillende onderzoeksmethoden. Bij een aantal onderzoeksmethoden vind je een link naar een blog met meer informatie.

In dit overzicht maak ik onderscheid tussen kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethoden. Wil je hier meer over weten? In mijn vorige blog ‘Keuze: kwalitatief onderzoek of kwantitatief onderzoek’ vind je informatie over het verschil tussen deze twee soorten onderzoek.

Kwalitatief onderzoek

• Groepsgesprek: Gesprek of discussie met meerdere mensen over één of meerdere onderwerpen.
• Individueel interview: Gestructureerd of ongestructureerd gesprek met één persoon waarin je gedetailleerd ingaat op één of meerdere onderwerpen.
• Literatuuronderzoek: Onderzoek waarin je aan de hand van een probleemstelling gebruik maakt van onderzoeken, theorieën en informatie die al beschikbaar zijn (bijv. van een bibliotheek of op het internet)
• Mysteriebezoeker: Onderzoeksmethode waarin je experts inzet die zich als klant of bezoeker gedragen en de kwaliteit van een dienst of organisatie beoordelen.

Kwantitatief onderzoek

• Observeren: Het observeren van daadwerkelijk gedrag en het registreren van reacties.
• Vragenlijsten: Registratie van gegevens en meningen van groepen mensen door middel van een vooraf opgestelde vragenlijst. Deze vragenlijst kun je digitaal of schriftelijk laten invullen door een grote groep mensen.
• Scheurkaartjes: Onderzoeksmethode waarbij je op een snelle manier een grote groep mensen één vraag laat beantwoorden. Dit kan bijvoorbeeld door het publiek voor een voorstelling een papiertje met daarop een stelling te geven. Na de voorstelling kan het publiek door een scheurtje in het papiertje te maken, aangeven of ze het eens of oneens zijn met de stelling.
• Bestaand bronnenonderzoek: Het uitvoeren van onderzoek met behulp van bestaande datasets met kwantitatieve gegevens die al door andere onderzoekers zijn verzameld. Je gebruikt dan de dataset nog een keer, maar dan om een nieuwe vraag te beantwoorden.
• Tracking: Het volgen van respondenten (bv. bezoekers van een museum of klanten van een winkel) door een ruimte. Dat kan gedaan worden via de wifi of bluetooth van hun eigen apparaten, maar ook met een apparaatje dat je aan respondenten meegeeft, waarmee je hen volgt.
• Logboek: Document (digitaal of schriftelijk) waarin je bezoekers of deelnemers gebeurtenissen en/of specifieke data laat vastleggen.
• Panelonderzoek: Respondenten die zich hebben opgegeven voor onderzoek benaderen met een digitale vragenlijst.

Click on the flag to read this article in English

In mijn vorige blog ‘Kwalitatief en kwantitatief onderzoek: Wat is wat?’ heb ik uitgelegd wat het verschil is tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek. In dit blog ga ik in op wat voor soort onderzoeksonderwerpen vragen om een kwalitatieve aanpak en welke juist een kwantitatieve aanpak vereisen.

Wil je verandering in attitude/houding aan tonen naar aanleiding van een activiteit, project of programma? Wil je significante verschillen aantonen en kunnen generaliseren naar de massa? En wil je cijfermatige uitspraken kunnen doen over een bepaalde doelgroep? Dan past een kwantitatieve manier van onderzoek het beste.

Voorbeelden van onderzoeksvragen die door middel van kwantitatief onderzoek beantwoord worden:

• Wat is het effect van project X op doelgroep Y?
• In hoeverre zijn bezoekers/deelnemers tevreden?
• Verandert de houding t.o.v. onderwerp X bij doelgroep Y?

Heb je meer behoefte aan diepgaande informatie? Wil je weten wat de achterliggende gedachte is? En ben je op zoek naar motieven?  Dan is kwalitatief onderzoek de beste methode. Je wilt antwoorden op de Waarom? en Hoe? Vragen.

Voorbeelden van onderzoeksvragen die door middel van kwalitatief onderzoek beantwoord worden:

• Hoe kunnen we ons project verbeteren?
• Waarom bezoeken mensen ons museum?
• Hoe ervaren mensen een bezoek aan ons?

Kwalitatief onderzoek en kwantitatief onderzoek zijn niet per definitie op zichzelf staand. Soms vereist een onderzoeksvraag een mix van beide methoden, waarbij je wilt weten wat het effect is (zijn bezoekers tevreden?) én waarom dat zo is (waarom zijn zij tevreden?).

Wil je meer weten over kwalitatief en kwantitatief onderzoek in de praktijk? Kijk dan op deze pagina voor een aantal voorbeeldprojecten die wij recentelijk hebben uitgevoerd.

Bij iedere onderzoeksvraag hoort een eigen manier van onderzoeken. Bij de ene onderzoeksvraag is het antwoord het beste te vinden door het doen van kwalitatief onderzoek. Bij de andere vraag past kwantitatief onderzoek juist beter. Maar wat houden beide manieren van onderzoek nu precies in? In deze blog ga ik je dat uitleggen.

Kwalitatief onderzoek is gericht op het verkrijgen van informatie over wát er leeft en waaróm. Het geeft diepgaande informatie door in te gaan op achterliggende motivaties, meningen, wensen en behoeften van de onderzoeksgroep.

De volgende methoden zijn onder andere passend voor kwalitatief onderzoek:

• Individueel diepte interview of een Duo interview;
• Groepsgesprekken;
• Observatie;
• Mystery guests.

Kwantitatief onderzoek is gericht op hoeveelheid. Het geeft je cijfermatige resultaten over een bepaalde groep. Om te kunnen spreken over representatief onderzoek heb je een minimaal aantal deelnemers nodig binnen je doelgroep die hun mening geven. Hiervoor kun je een steekproef trekken. Wanneer deze steekproef een bepaalde omvang en kenmerken heeft (afhankelijk van de onderzoeksvraag), kunnen uitspraken gegeneraliseerd worden naar de hele doelgroep.

Voor kwantitatief onderzoek wordt als methode vooral gebruik gemaakt van een (digitale) vragenlijst/enquête. De antwoorden van de vragenlijst worden vervolgens verwerkt in een dataverwerkingsprogramma (bijvoorbeeld Excel of SPSS) waarna er geanalyseerd en gerekend kan worden. De uitkomsten worden meestal door middel van percentages en aantallen beschreven.

In mijn volgende Blog Keuze: kwalitatief onderzoek of kwantitatief onderzoek? leg ik uit voor welke antwoorden je het beste kwalitatief onderzoek kunt doen en wanneer het juist slimmer is om te kiezen voor kwantitatief onderzoek.

Wil je weten hoe je bij kwantitatief onderzoek een goede steekproef trekt? Lees dan mijn blog ‘Hoe trek je een goede steekproef?’

Van je publiek kun je leren. Kom meer over ze te weten, waardoor je je aanbod en je communicatie op ze aan kunt passen en zo aantrekkelijker voor ze wordt. In mijn blog 'hoe klantenonderzoek kan helpen bij het werven van publiek' staan redenen waarom je klantenonderzoek, ook wel publieksonderzoek genoemd, wil doen. In deze blog vertel ik hoe je je publiek kunt onderzoeken.

1. Gebruik van bestaande gegevens

Er is al veel bekend over bezoekers van culturele instellingen. Daarnaast kun je door bestaande databestanden en beschikbare informatie binnen de organisatie (denk aan kassagegevens) slim aan elkaar te koppelen veel informatie op instelling niveau stroomlijnen en analyseren.
Om dit te vergemakkelijken verwacht ik binnenkort samen met pon een dienst aan te bieden waarbij we door bestaande klantgegevens en een nieuw samengesteld databestand meer informatie kunnen geven over het publiek, hun profiel, hun interesses, hun drempels (en hoe deze weg te nemen) en hoe ze te bereiken.

2. Bestaand publiek vragen

* Kwantitatief: Veel organisaties bevragen met bestaande publiek met vragenlijsten, online en offline. Is de bezoeker tevreden? Hoe was hij op de hoogte van de voorstelling/tentoonstelling? Wat vind hij van wat hij gezien/ervaren heeft? Komt hij terug en wat mist hij in het aanbod?
Hierbij kun je aanhaken op bestaande benchmarks of een vragenlijst afstemmen op de eigen organisatie. Er zijn velerlei standaardvragenlijsten hiervoor in omloop.

* Kwalitatief: Om diepgaandere en meer gedetailleerde informatie te krijgen kun je groepsgesprekken voeren, interviews en observaties doen. Hiermee kom je meer te weten over je publiek en komt er meer gedetailleerde informatie naar voren.

3. Potentieel bezoek vragen

Door mensen te vragen die nog niet komen, kom je er achter wat hen tegenhoudt en wat je kunt doen om deze drempels weg te nemen, zodat ze wel komen. Dit kan op verschillende manieren. Je kunt hierbij gebruik maken van bestaande panels.