In vragenlijsten wordt vaak gebruik gemaakt van antwoordschalen om de houding of mening van de respondenten meetbaar te maken. Deze schalen kun je ook gebruiken in individuele interviews, observaties, logboeken of scheurkaartjes.
Welke schalen zijn er?
Het verschil tussen diverse schalen zit in het aantal punten. Hoe meer punten een schaal heeft hoe gedetailleerder de respondent kan antwoorden.
Voorbeelden van verschillende schalen:
- 2 puntsschaal: ja/nee
- 3 puntsschaal: veel/weinig/niet of ja/neutraal/nee of 😊 😐 ☹
- 4 puntsschaal: helemaal mee oneens/mee oneens/mee eens/helemaal mee eens
- 5 puntsschaal: helemaal mee oneens/mee oneens/ neutraal/mee eens/helemaal mee eens of 5 sterren (van heel erg ontevreden tot heel erg tevreden)
- 7 puntsschaal: antwoordbalk met 7 punten waarbij links helemaal oneens en rechts helemaal eens
- 10 puntsschaal: een rapportcijfer van 1 t/m 10
Voor welke schaal kies je?
- Bij de 2 puntsschaal moeten de respondenten een keuze maken. Het is of ja of nee. Deze schaal geeft een heel duidelijk beeld en er is geen middenweg. Soms vinden respondenten dit lastig, omdat mensen zich soms toch wat liever op de vlakte houden of wat meer nuance aan willen brengen. Gebruik deze schaal alleen als het gaat om een gemakkelijke wel of niet, zoals bij vragen naar gedrag: je hebt een museum wel of niet bezocht.
- De 3 puntsschaal geeft de respondenten de kans om een keuze te maken, maar ook om neutraal te antwoorden. Wanneer er vaak neutraal geantwoord is, kan het voor het onderzoek niet veel opleveren. Wanneer deze schaal voor imagoaspecten wordt gebruikt zegt het neutrale antwoord wel iets: een respondent zegt neutraal als ze geen beeld hebben over dat aspect. Je kunt deze schaal gebruiken
- Bij de 4 puntsschaal is er geen ruimte om neutraal te antwoorden en moeten respondenten een keuze maken. Er kan wel wat nuance aangebracht worden, wat respondenten fijn vinden. Deze schaal gebruik je als je om een mening vraagt en je wilt dat ze kiezen.
- Wanneer aan respondenten stellingen worden voorgelegd zijn de antwoordmogelijkheden vaak een 5 puntsschaal of soms een 7 puntsschaal. Respondenten vinden deze schalen fijn omdat ze nuance aan kunnen brengen en er een midden is voor als ze niet kunnen of willen kiezen. Het uitbreiden naar 7 categorieën wordt minder vaak gebruikt omdat respondenten de extra nuance niet altijd kunnen duiden. Omdat deze schaal heel veel gebruikt wordt, begrijpen respondenten, maar ook de lezers van je onderzoek deze schaal. Met de 5 puntsschaal kun je een scala aan stellingen voorleggen die gezamenlijk iets meten. Hiermee krijg je een goed beeld van de mening of houding van respondenten over een bepaald onderwerp. Bij het samenstellen van de stellingen moet je wel letten op validiteit en samenhang tussen je stellingen. Bij de 10 puntsschaal is er een brede verdeling tussen zeer slecht en uitstekend en alles ertussen in. Iedereen is bekend met rapportcijfers, het nadeel is echter dat er wat interpretatieverschillen zitten in de details. Iedereen is het er mee eens dat tot en met 5 onvoldoende is, maar wat is het verschil tussen een 8 en een 9? Daarbij geven sommige mensen nooit een 10 omdat perfect niet bestaat, terwijl anderen een 10 geven als ze het erg goed vinden. Deze schaal geeft respondenten dus veel ruimte om nuance aan te geven, maar is lastig te interpreteren. Gebruik deze schaal alleen als je je rapportcijfer wilt vergelijken met rapportcijfers van een ander of van eerdere metingen. Vraag dan naar een algemeen rapportcijfer en vraag de verschillende onderdelen uit in een andere schaal.
