Veel mensen denken bij interviewen aan de veelgebruikte methode waarin de interviewer vragen stelt aan de geïnterviewde. Maar wist je dat er naast deze methode nog meer manieren zijn waarop je een interview kunt afnemen? In deze blog geef ik je een aantal voorbeelden van interviewmethoden.

1. Mindmapping

Vraag je respondenten om zoveel mogelijk informatie op te schrijven rondom een centraal onderwerp. Geef je respondent(en) hiervoor voldoende tijd en bespreek daarna samen de mindmap.
Het voordeel van mindmapping is dat je respondenten de vrijheid geeft hun eigen gedachten in kaart brengen en hen hierbij de mogelijkheid geeft om op onverwachte ideeën te komen. Zo open je tijdens het interview deuren die anders gesloten zouden blijven.

2. Post-it

Vraag je respondenten op een paar momenten tijdens het interview het interview tot dan toe samen te vatten in trefwoorden op post-it blaadjes. Vraag deze post-its ook te structureren. Na afloop van het interview bespreek je samen de inhoud en de structuur van de beschreven notitieblaadjes. Omdat je de respondent zelf structuur laat aanbrengen in het interview en de gelegenheid geeft hier gelijk op te reageren, verhoog je de validiteit van je onderzoek.

3. Gebruik maken van bestaand (beeld)materiaal

Tijdens het interview laat je de respondent(en) reageren op een afbeelding, film, geluidsfragment of data. Je kunt aan de hand van het materiaal na een eerste reactie verschillende vragen stellen of een (groeps)discussie starten.
Het gebruik van materiaal maakt een interview levendiger. Het gesprek wordt anders door te praten over iets tastbaars dat voor je ligt of iets wat je net samen bekeken hebt. Door een eerste reactie af te wachten kun je onverwachte reacties krijgen.

4. Samen een schema of tijdslijn invullen

Je kunt je interview structureren met een schema of tijdslijn die je samen invult. Respondenten kunnen hierdoor hun ervaring, mening en kennis structureren. Gedurende het interview vallen zwarte gaten op die je samen kunt invullen of verklaren. Bij een lange tijdslijn kun je bij een groepsinterview gebruik maken van een witte behangrol. Zo heeft iedereen inzicht in de tijdsbalk.
Respondenten leggen tijdens het vullen van een schema of tijdslijn accenten. Het helpt respondenten als je visueel werkt.

Wil je meer tips over het houden van een interview? Lees dan ook mijn andere blogs: Hoe maak je het respondenten zo gemakkelijk mogelijk? & 15 tips voor een goed interview

Click on the flag to read this article in English

Onze blog over procesevaluatie wordt veel gelezen. In een procesevaluatie draait het om hoe je samenwerkt en hoe het proces verloopt. Maar ook aan het begin van een project heb je belangrijke vragen. En tijdens of na afloop wil je weten wat het project heeft opgeleverd. Denk aan vragen als: Wat was de startsituatie? Welke aannames hadden we? Zijn die uitgekomen? Hebben we ons doel bereikt? En wie hebben we eigenlijk bereikt?

Een projectevaluatie helpt je om het resultaat goed te bekijken. Je ontdekt wat werkte, wat beter kon en wat je meeneemt naar een volgend project. Zo blijf je leren en verbeteren. Met deze checklist ontdek je welke vragen je kunt stellen bij de verschillende fases van een project.

Fase 1 – De start van het project

Een goede voorbereiding is het halve werk. Stel daarom aan het begin van je project de juiste vragen. Zo breng je de situatie helder in beeld en voorkom je verrassingen.

• Hoe ziet de doelgroep eruit?
• Wat zijn de behoeften?
• Wat zijn actuele ontwikkelingen waar je op in wilt spelen?
• Wat zijn prioriteiten van stakeholders waar je rekening mee moet houden?
• Wat is de beginsituatie?
• Wat is de gewenste situatie en welke doelen vloeien hieruit voort?
• Wat zijn leerpunten van vorige projecten?
• Welk probleem wil je oplossen met het project?
• Wat is het meest geschikte instrument?
• Wat zijn de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen? (SWOT)

Fase 2 – Tussentijdse evaluatie

Tijdens het project is het belangrijk om te checken of je nog op koers ligt. Door tussentijds te evalueren kun je bijsturen waar nodig.

Stel jezelf vragen als:

• Wat is er bereikt ten opzichte van de beginsituatie?
• Welke effecten heeft het project tot nu toe?
• Welke aanpassingen moet je eventueel doen om je doelen beter te bereiken?
• Wat heb je tot nu toe geleerd van het project en waar kun je dat toepassen?

Fase 3 – Evaluatie na afloop

Na afloop kijk je terug:

• Wat is er bereikt ten opzichte van de beginsituatie en het tussentijdse meetmoment?
• Welke effecten heeft het project?
• Wat zijn succesfactoren van het project?
• Wat zijn de verbeterpunten en waar kun je dat toepassen?

Betrek anderen bij je evaluatie

Beantwoord deze vragen niet alleen met je projectteam. Vraag ook om input van de doelgroep, partners en andere betrokkenen. Zo krijg je een compleet beeld van het project.

Regelmatig hoor ik van beleidsmedewerkers en andere professionals dat ze een onderzoek hebben laten doen, maar er niets aan hebben gehad. Meestal omdat de onderzoeksresultaten zo onbegrijpelijk zijn opgeschreven, je verdwaald in de hoeveelheid informatie en details, vervolgacties onduidelijk zijn en soms zelfs omdat de verkeerde informatie verzameld is. Jammer van de energie die je er in hebt gestopt en het geld dat het heeft gekost.

Als je een onderzoeksbureau inschakelt, dan wil je wel zeker weten dat je aan het eind van de rit alle relevante informatie boven tafel hebt. Het is dus zaak dat jij het bureau zo aanstuurt, dat je krijgt wat je nodig hebt. Daarom geef ik graag een paar tips voor uitbesteed onderzoek begeleiden:

• Maak aan het onderzoeksbureau bij de offerte-aanvraag duidelijk wat je probleem is en waar je de uitkomsten van het onderzoek voor in gaat zetten.
• Maak bij de offerte-aanvraag duidelijk wat je straks van hen nodig hebt.
• Schroom niet om te vragen. Het is het expertise van een onderzoeksbureau om jouw vraag te beantwoorden, om iets meetbaar te maken. Laat je niet beperken in je vraag, want alles is meetbaar.
• Heb een persoonlijk gesprek met de onderzoekers die offreren en kijk of je elkaar begrijpt. Vraag ook of hij/zij straks het onderzoek gaat doen.
• In het begin van het onderzoek kan nog veel bijgestuurd worden. Zorg dat je deze besprekingen goed voorbereid en zo nodig bijstuurt. Stel alle vragen die je hebt. De onderzoeker moet ze kunnen beantwoorden.
• Bespreek het concept meetinstrument. Dat is bepalend voor de informatie die verzameld wordt. Na de dataverzameling kan er vaak geen andere informatie meer verzameld worden (met name bij interviews, vragenlijsten, observaties).
• Zorg voor intern draagvlak voor je onderzoek, zodat je collega’s met je meedenken en aan de slag willen met de uitkomsten van het onderzoek.
• Laat de informatie in zo’n vorm opleveren zodat jij en je collega’s ermee aan de slag kunnen. Laat de onderzoeker actiepunten formuleren als jij deze nodig hebt. Vraag om een artikel, factsheet of filmpje als je de informatie breed wilt delen.

Observeren is een methode om feitelijk gedrag te achterhalen en te registreren. Er is geen direct contact met de respondenten. Je kiest voor observeren om te achterhalen hoe activiteiten, programma’s of nieuwe projecten ontvangen worden en je spontane reacties wilt registreren. Tijdens het observeren maak je een objectief verslag van wat je ziet.. Ik geef je een aantal tips om goed te observeren:

1. Maak bij het observeren gebruik van een observatielijst. Met een gestructureerde verslaglegging isje informatie consistent en kun je de verzamelde data achteraf gemakkelijk analyseren.
2. Zorg tijdens het observeren voor een open en onderzoekende houding. Voorkom dat je te snel conclusies trekt over gedragingen. Je maakt een objectief verslag van wat je ziet
3. Rapporteer wat je letterlijk ziet gebeuren, niet wat je denkt dat er gebeurt.
4. Kijk niet alleen naar losse gebaren. Een los gebaar zegt niet zoveel. De betekenis ervan wordt begrijpelijke in combinatie met andere gebaren en signalen.
5. In verband met privacyregels moet je jezelf kenbaar maken als je mensen langere tijd gaat volgen.
6. Je kunt observaties combineren met een (kort) interview om te duiden wat je hebt gezien.
7. Door veel observaties te houden, kun je representatieve uitspraken doen over je onderzoeksonderwerp of groep met onderbouwende cijfers.
8. De observatoren moeten goede instructies krijgen, zodat iedereen het geobserveerde op dezelfde manier rapporteert, zonder eigen interpretatie . Om verschillende observanten gelijk te stemmen, kun je de eerste observaties samen doen.
9. Bij het observeren kun je gebruik maken van allerlei technische hulpmiddelen. Er is verschillende volgapparatuur op de markt, maar denk ook aan een stopwatch die je helpt te meten hoe lang iemand ergens gebruik van maakt.
10. Houdt altijd de context in je achterhoofd. Staat iemand in een koude ruimte met zijn armen strak over elkaar, dan is de kans groot dat hij niet defensief en gesloten is, maar dat hij het gewoon koud heeft.
11. Varieer het observatieschema, in tijdstippen en omstandigheden. Zo wordt je observatie zo compleet mogelijk.
12. Verstoor de situatie die je observeert zo min mogelijk. Praat tijdens de observatie niet met de geobserveerden als het niet nodig is en stel je zo onopvallend mogelijk op.

Click on the flag to read this article in English

Bij het organiseren en leiden van een groepsgesprek moet je met andere dingen rekening houden dan bij een individueel interview. Bij groepsinterviews heb je bijvoorbeeld te maken met groepsdynamiek waar je mee om moet gaan. Een aantal tips voor het houden van een groepsgesprek:

1. Begin op tijd met de organisatie van de groepsgesprekken. Anders loop je het risico dat niet voldoende mensen kunnen. Door het groepsinterview ruim van tevoren te plannen, heb je de grootste kans dat iedereen aanwezig kan zijn.

2. Laat iemand het verslag maken die daar ervaring mee heeft. Notuleren bij een groepsgesprek is namelijk ingewikkelder, omdat verschillende mensen aan het woord zijn.

3. Maak video- of geluidsopnamen van het interview als je niet zeker weet of de verslaggever het live bij kan houden bij het maken van een verslag. Zorg er dan voor dat de apparatuur vooraf aanwezig is en klaar staat.

4. Zorg ervoor dat je gesprekspartners zich op hun gemak voelen. Zorg voor een prettige ruimte, iets te drinken en een koekje.

5. Laat iedereen zich voorstellen, zodat de anderen ook weten met wie ze aan tafel zitten. Maak een plattegrond van de tafel met namen en functie / achtergrond als spiekbrief.

6. Zorg ervoor dat iedereen aan het woord komt.

7. Let op de lichaamstaal van de deelnemers.

8. Monitor de tijd en hou je aan de afgesproken tijd. Het is vervelend als je een deel van je vragen niet hebt kunnen stellen.

9. Leg uit wat er gebeurt met de uitkomsten van het gesprek. Ook wat je doet met het verslag dat van het gesprek wordt gemaakt (bv de geluidsopname). Gebruik je dat alleen om zelf iets op te kunnen zoeken of wordt het ook gepubliceerd. Koppel het verslag in het laatste geval in ieder geval terug.

10. Vat tijdens het interview samen en koppel het gezegde terug naar de groep om er zo verzekerd van te zijn dat je het goed begrijpt.

 Meer tips over interviewen? Lees dan ook mijn andere blog: Hoe maak je het respondenten zo gemakkelijk mogelijk?

Click on the flag to read this article in English

In vorige blogs heb ik beschreven hoe je tot de juiste onderzoeksvraag komt en hoe je de juiste onderzoeksmethode kiest. De volgende stap in het onderzoeksproces is de dataverzameling. Bij het verzamelen van data zijn er een aantal dingen waar je rekening mee moet houden. Ik geef je wat tips:

• Bepaal je onderzoekspopulatie. Het is niet altijd nodig om iedereen te spreken om een representatief beeld te krijgen. Zeker bij grote aantallen, zoals bijvoorbeeld het stemgedrag van alle Nederlanders, wordt een representatieve steekproef getrokken.
• Houd tijdens de dataverzameling de representativiteit goed in de gaten (bij kwantitatief onderzoek). Werkt iedereen uit je steekproef ook echt mee? Zijn je subgroepen niet evenredig vertegenwoordigd, dan kun je de missende respondenten alsnog bevragen of besluiten om een bepaalde subgroep weg te laten
• Controleer of je voldoende informatie hebt (bij kwalitatief onderzoek).Blijkt dit niet het geval, dan kun je nog een extra interview afnemen.
• Het registreren van de data moet op zo’n manier gebeuren dat de data overzichtelijk bij elkaar staat en klaar is voor de analyse. Op een grote stapel ingevulde vragenlijsten kun je nog geen analyse loslaten. De beste manier om te registreren is afhankelijk van de onderzoeksmethode die je hebt gebruikt.

Jongeren vormen een belangrijke doelgroep voor veel organisaties en projecten. Of het nu gaat om sportactiviteiten, culturele programma's of sociale initiatieven, het is van essentieel belang om te begrijpen hoe jongeren denken en voelen over deze activiteiten. Hierbij spelen geschikte onderzoeksmethoden een sleutelrol. In deze blog beschrijven we enkele effectieve methoden om waardevolle inzichten van jongeren te verkrijgen.

Begrijpen van de jongeren

Om effectief met jongeren te communiceren, is het van belang om hun wereld te begrijpen. Jongeren bevinden zich in een unieke fase van hun leven, waarin ze nog volop in ontwikkeling zijn. Deze fase brengt ook uitdagingen met zich mee. Denk hierbij aan: minder concentratie, minder probleemoplossend vermogen, lagere overdrachtssnelheid van informatie én hormonen die bijdragen aan heftigere emoties en minder empathisch vermogen.

Trends onder jongeren om toe te passen

Om jongeren effectief te bereiken, is het essentieel om op de hoogte te zijn van de trends die hun gedrag en interesses beïnvloeden. De belangrijkste trends zijn onder andere:

• Jongeren zijn constant verbonden met social media en gebruiken deze kanalen om te communiceren. Maaksocial media daarom onderdeel van je activiteit of programma en kies het juiste kanaal.
• Storytelling is voor jongeren dé manier om beleving en emotie te delen in verhalen die spannend, schokkend of grappig zijn. Jongeren weten wat er speelt in de wereld en maken zich zorgen over bijvoorbeeld klimaat, oorlog en ongelijkheid en kunnen hun mening hierover goed verwoorden.
• Jongeren tonen steeds meer interesse in hun lokale gemeenschap en omgeving. Een beroep doen op hun leefomgeving en de invloed die zij daarop hebben, kan hun betrokkenheid vergroten.
• Jongeren streven naar succes en erkenning. Het is daarom belangrijk om hun interesse te wekken, door ze de mogelijkheden en voordelen van deelname aan een programma te laten zien.
• In de communicatie naar jongeren toe, kan het integreren van spelelementen de boodschap aantrekkelijker maken.
• Bouw een warme band op met de jongeren, door aan te haken bij positieve waarden die hen aanspreken, zoals liefde, vriendschap en geluk.
• Zoek het persoonlijke contact op met de jongeren in hun eigen omgeving en ga naar ze toe.
• Zorg ervoor dat jouw activiteit of programma een goede omschrijving heeft en maak hiervoor gebruik van de taal van de jongeren.
• Je kunt jongeren inspireren en motiveren met rolmodellen, die binnen het vakgebied of de discipline hun ‘held’ zijn.
• Je biedt jongeren perspectief door ze te vertellen wat deelname aan de activiteit of het programma inhoudt, maar maak ook duidelijk wat voor hen de meerwaarde is.

Jongeren zijn goed te bereiken, mits je ze leert kennen en begrijpen. Neem ze serieus en betrek ze.

Onderzoeksmethoden voor jongeren met effectieve benaderingen om goede resultaten te verkrijgen

Bij het uitvoeren van onderzoek onder jongeren is het belangrijk om methoden te kiezen die aansluiten bij hun behoeften en voorkeuren. De volgende elementen zijn daarbij belangrijk:

• Het moet de jongeren weinig tijd kosten.
• Het is makkelijk en laagdrempelig.
• Het is op een locatie waar de jongeren zich bevinden.
• De jongeren moeten het gevoel hebben dat ze serieus worden genomen.
• Beloon ze voor hun medewerking (cadeautje).

Enkele onderzoeksmethoden die aan deze voorwaarden voldoen zijn:

• Observeren

Een manier van onderzoeken waar je de jongeren nauwelijks mee belast is observeren. Het kost hen geen tijd, jij observeert werkelijk gedrag en je bent niet afhankelijk van respons. Door te observeren kun je veel informatie verzamelen. Je kunt echter alleen feitelijk gedrag observeren en geen motivaties achterhalen.

• Scheurkaartjes

Een snelle en makkelijke manier om informatie te verzamelen. Door de jongeren na de activiteit een papiertje te geven met daarop een stelling, hoeven ze alleen nog maar via een scheurtje in het papiertje of door een cijfer te geven laten weten of ze het met de stelling eens zijn. Jongeren kunnen eenvoudig hun mening geven zonder veel tijd of moeite te investeren.

• Digitale vragenlijsten met enquêteur (ter plekke)

Een andere geschikte onderzoeksmethode voor jongeren is een digitale enquête. Deze wordt ter plekke door een enquêteur afgenomen. Deze stelt de vragen en vult de antwoorden in. Deze methode kost meer tijd, maar op deze manier kan men veel informatie verzamelen met minimale inspanning van de jongeren zelf.

Door de jongeren na afloop een cadeautje te geven als bedankje vergroot je de kans dat ze meewerken.

• Interviews

Hoewel tijdrovend, bieden interviews de mogelijkheid om diepgaande informatie en motivaties van jongeren te achterhalen. Dit kost de jongeren echter veel tijd. Aan de andere kant voelen zij zich gehoord en serieus genomen en zal dit hen motiveren om mee te werken. Ook bij deze onderzoeksmethode is het leuk om ze een cadeautje te geven als bedankje.

Het is altijd belangrijk, om bij het kiezen van een onderzoeksmethode met de eerdergenoemde trends onder jongeren en hun voorkeuren rekening te houden.

Het begrijpen en betrekken van jongeren is essentieel voor het succes van projecten en programma's gericht op deze doelgroep. Door gebruik te maken van effectieve communicatiestrategieën en geschikte onderzoeksmethoden kunnen organisaties waardevolle inzichten verkrijgen van jongeren.

Ik zie steeds vaker de wens vanuit gemeenten dat zij willen dat verschillende organisaties binnen de gemeente samen gaan werken (discipline-overstijgend). Denk aan sportverenigingen en scholen, culturele organisaties en welzijnsorganisaties, de verenigingen onderling en allerlei andere combinaties. Heel logisch omdat zij allen bijdragen aan doelen van de gemeente. Maar samenwerken omdat de gemeente vindt dat het moet, werkt helaas niet. Maar wat werkt wel?

1. Een gezamenlijk doel: Samenwerken werkt alleen als je samen een gezamenlijk doel hebt en daaraan samen werkt. Dit kan bijvoorbeeld het werven van meer leden zijn als sport en culturele verenigingen samen gaan werken, of kinderen kennis laten maken met een bepaalde sport als het gaat om scholen en sportverenigingen, of jongeren iets bieden middels een filmproject als het gaat om welzijnswerk en culturele organisaties.
2. Je moet elkaar kennen en weten wat bij de ander speelt. Er zijn veel manieren om kennis te maken. Denk hierbij aan een beursvloer, een vuurkorfsessie, speeddaten, marktplaats of een gezamenlijke brainstormsessie. Voor meer uitleg hierover, kun je binnenkort mijn blog ‘Manieren om elkaar te ontmoeten’ lezen.
3. Samenwerken door te doen: Ten slotte moet je het gewoon doen als je een gezamenlijk probleem gaat oplossen of samen een gezamenlijk doel hebt. Als je eenmaal een keer samengewerkt hebt, ken je elkaar en zoek je elkaar de volgende keer gemakkelijker op. Mocht je wel willen samenwerken, maar nog geen gezamenlijk doel hebben, kun je ook samenwerken door medewerkers van plek te laten ruilen, bijvoorbeeld een dag per week voor een paar maanden.

Wat kan de gemeente doen om discipline-overstijgend samenwerking op gang te brengen? De gemeente kan de samenwerking wel faciliteren door bijvoorbeeld een beursvloer te organiseren waarop de verschillende partijen elkaar leren kennen en gezamenlijke problemen en doelen kunnen formuleren. Maar ook door een budget beschikbaar te stellen voor bijvoorbeeld gezamenlijk publiciteit, gezamenlijke materialen of een gezamenlijk evenement.

Een leuk voorbeeld van samenwerkende verenigingen vanuit verschillende disciplines (sport en cultuur) is Symphonica in sporto in de gemeente Vlieringsbeek-Groeningen.

Mede door de bezuinigingen worden culturele instellingen gedwongen om te veranderen. Om te overleven moet de huidige organisatiestructuur worden herzien en moeten de instellingen hun activiteiten meer afstemmen op hun omgeving. Graag geef ik in deze blog tips uit de praktijk over hoe je als culturele instelling makkelijker staande kunt houden in deze veranderende tijd en je gerichter kunt werken en jouw doelen kunt bereiken. Kijk wat van toepassing is:

1. Als culturele instelling is het belangrijk om naar buiten te treden, onderdeel uit te maken van de samenleving. Dit kan door actief te zijn op scholen, in de wijk en door je te profileren als middelpunt binnen de gemeente.
2. Stel je eigen doelen. Wat wil je als organisatie bereiken? Hoe ga je dat doen? Houd hierbij rekening met je vertrekpunt. Waar sta je nu? Laat je niet beperken in het stellen van je doelen.
3. Werk samen met verschillende partijen in je gemeente/regio, zoals scholen, verenigingen, bedrijven, andere culturele instellingen. Zoek partners waar je overeenkomstige doelen mee hebt waar je samen aan kunt werken. Dit kunnen ook partners zijn buiten de culturele sector, zoals sportorganisaties, bedrijven of welzijnswerk.
4. Ben overal zichtbaar. Profileer je als culturele instelling op allerlei evenementen binnen de gemeente of regio. Werk daarbij samen met verschillende partijen door kunst & cultuur als verbinding te zien.
5. Stimuleer verschillende competenties. Bij een muziekschool bijvoorbeeld creativiteit bij de cursisten i.p.v. alleen een muziekinstrument te leren spelen.
6. Verantwoord je als instelling op een andere manier: Neem niet meer het aantal cursisten als indicator voor succes, maar het effect van je activiteit, bijvoorbeeld dat je ouderen hebt geactiveerd of kinderen hebt geënthousiasmeerd.
7. Ga vraaggericht te werk in plaats van aanbodgericht. Hierdoor speel je als culturele instelling in op de behoefte van het publiek en je gemeenschap.
8. Doe je projecten voor en met het publiek. Zorg voor interactie met de doelgroep.
9. Biedt verschillende soorten activiteiten (kijken, doen, discussiëren, luisteren, beleven) aan voor verschillende doelgroepen (families, schoolklassen, liefhebbers die verdieping zoeken, bezoekers die vooral plezier willen hebben).
10. Weet wie je doelgroepen zijn en wat hun behoeften zijn. Ken ze en geef ze een persona waardoor het meer gaat leven.
11. Spreek de taal van het publiek. Stem de inhoud van je boodschap af op je doelgroep
12. Zorg dat je project, activiteit of programma relevant is. Op deze manier trek je publiek en voelen mensen zich betrokken.

Wil je meer weten over hoe je dit als culturele organisatie aan moet pakken? Neem dan vrijblijvend contact op!

Effectmeting is essentieel als je wilt weten of jouw project, programma of activiteit écht werkt. Maar meten is niet altijd makkelijk. In de praktijk botsen mooie plannen vaak met de realiteit, en onderzoek kent valkuilen. Daarom vind je hier 10 krachtige tips die je helpen te toetsen of je project, evenement, beleid, activiteit of programma het gewenste effect heeft.

1. Begin met een helder doel en een scherpe vraag

Effectmeting begint bij de basis: wat wil je bereiken? Formuleer je doel zo concreet mogelijk. Wil je gedrag veranderen, kennis vergroten of keuzes beïnvloeden? Stel vervolgens een duidelijke hoofdvraag op, en werk die uit in deelvragen. Hoe concreter je vraag, hoe beter je kunt meten.

2. Denk vooraf na over het nut van je onderzoek

Doe geen onderzoek omdat het ‘moet’, maar omdat je iets wilt weten waar je ook echt iets mee gaat doen. Wat wil je met de resultaten bereiken? Wil je bijsturen, verantwoorden, verbeteren of stoppen? Deze keuzes bepalen je aanpak en zorgen dat je onderzoek waardevol blijft.

3. Kies een methode die past bij je doel én doelgroep

Niet elke methode past bij elke vraag. Wil je cijfers? Dan is een vragenlijst handig. Wil je motivaties begrijpen? Dan zijn interviews of observaties beter. Stem je methode af op wat je wilt weten én op wie je bevraagt. Denk ook aan bereikbaarheid: jongeren bereik je anders dan ouderen.

4. Werk gestructureerd

Een vaste structuur maakt je onderzoek betrouwbaarder. Gebruik steeds dezelfde aanpak, vragen of observatiepunten. Zo kun je resultaten vergelijken en trends herkennen. Ook informele evaluaties kun je structureren door vooraf te bepalen waar je op let.

5. Begin met een nulmeting en vergelijk over tijd

Zonder startpunt kun je geen verandering meten. Een nulmeting helpt je om effecten zichtbaar te maken. Vergelijk je resultaten op korte én langere termijn met dit startpunt om te zien of je dichter bij je doel komt.

6. Houd rekening met de praktijk

Onderzoek loopt zelden zoals gepland. Mensen reageren niet, partners haken af, of je krijgt minder data dan gehoopt. Voorzie obstakels en denk vooraf na over alternatieven. Een plan B voorkomt dat je vastloopt.

7. Betrek anderen

Effectmeting doe je niet alleen. Betrek collega’s, partners of deelnemers bij het opzetten en uitvoeren van je onderzoek. Dat vergroot het draagvlak én de kwaliteit van je data. Samen zie je meer dan alleen.

8. Verzamel gericht en zorg voor representativiteit

Stel alleen vragen waar je écht iets mee doet. Laat overbodige vragen weg – dat bespaart tijd en verhoogt de kwaliteit van je data. Kies daarnaast je gesprekspartners zorgvuldig. Spreek niet alleen de enthousiastelingen of de critici, maar zorg voor een evenwichtige en representatieve groep. Dat betekent: mensen met verschillende achtergronden, leeftijden, genders en perspectieven. Zo voorkom je een vertekend beeld en krijg je inzichten die écht iets zeggen over je doelgroep als geheel.

9. Analyseer met focus

Als je veel data hebt, is het verleidelijk om alles te willen gebruiken. Maar: houd je onderzoeksvraag centraal. Cluster informatie, zoek verbanden en trek conclusies die echt antwoord geven op je vraag.

10. Doe iets met je resultaten

Onderzoek is pas waardevol als je er iets mee doet. Bespreek de uitkomsten, formuleer actiepunten en maak afspraken. Zo wordt effectmeting een krachtig instrument voor verbetering en groei.