De validiteit van een onderzoek vertelt iets in hoeverre de vragen die gesteld zijn meten wat ze moeten meten. M.a.w. zijn de gestelde vragen ondubbelzinnig? Kan de respondent de vraag anders opgevat hebben dan jij hem gesteld hebt? En wat betreft de gehele vragenlijst: geven de gestelde vragen in de vragenlijst antwoord op de onderzoeksvraag?

Door een vragenlijst te testen, kun je achterhalen of deze valide is. Dit testen kun je doen door de vragenlijst aan een testpersonen voor te leggen en ze tijdens het invullen hardop te laten denken. Een andere mogelijkheid is de vragenlijst voorleggen en een testgroep en hen vragen te laten stellen zodra een vraag onduidelijk is. Het is hierbij belangrijk dat je testpersonen/-groep lijken op je onderzoekspopulatie. Dus als je de vragenlijst wilt voorleggen bij jongeren van 15 tot 18 jaar, moeten je testpersonen/-groep bestaan uit jongeren van 15 tot 18 jaar.

Na deze test, met name met een testgroep, ga je de antwoorden analyseren en vraag je advies van een collega onderzoeker. Zijn de antwoorden consistent? Klopt de logica binnen de vragenlijst? Komen de uitkomsten overeen met soortgelijke onderzoeken?

Bij nieuw te ontwikkelen onderzoeksinstrumenten is het belangrijker om te testen, aan te passen en opnieuw te testen. Met name als je abstractere begrippen wilt meten zoals houding of ontwikkeling is uitgebreid testen nodig om een valide vragenlijst te krijgen.

Bij gebruik van een bestaande vragenlijst , moet je even kijken of deze reeds getest is op begrip en consistentie.

Naast validiteit spreek je bij het doen van onderzoek ook vaak over het begrip betrouwbaarheid. Wil je hier meer over weten? Lees dan ook mijn blog over betrouwbaarheid.

Een vragenlijst uitzetten is een goede methode om veel mensen op dezelfde manier te bevragen. Bij voldoende respons krijg je een representatief beeld van je onderzoeksgroep. Maar hoe zorg je voor voldoende respons?

1. Selecteer je onderzoeksgroep nauwkeurig. Schrijf niet zomaar iedereen aan of willekeurig een steekproef uit het telefoonboek, maar kijk van wie je wilt dat ze je vragenlijst invullen. Hoe oud zijn ze? Een bepaalde beroepsgroep? Hobby’s? Als je onderzoeksgroep geïnteresseerd is in je onderwerp, zijn ze eerder geneigd je vragenlijst (volledig) in te vullen.
2. Kijk hoe je je onderzoeksgroep het beste kunt bereiken. Kun je ze mailen of bevragen op een plek (na het bezoek van een museum)? Of per post, omdat ze geen internet hebben. Je kunt ook meerdere mogelijkheden bieden, zodat respondenten zelf kunnen kiezen hoe ze de vragenlijst invullen. Wil je specifiek jongeren bereiken? Lees dan deze blog waarin we specifiek ingaan op het bereiken van deze doelgroep.
3. Maak het je respondenten zo gemakkelijk mogelijk. Als je digitaal een vragenlijst afneemt, zorg voor een werkende link, zodat je respondenten meteen door kunnen klikken. Als inloggen met een wachtwoord niet perse nodig is voor bv koppeling van data, laat dat dan achterwege. Als je schriftelijk vragenlijsten afneemt, zorg voor een antwoordenveloppe en een antwoordnummer. Als je ergens staat met schriftelijke vragenlijsten, zorg voor goed schrijfmateriaal en een tafel (en een stoel). Zie voor meer tips mijn blog 'Hoe maak je het respondenten zo gemakkelijk mogelijk'.
4. Houd de vragenlijst zo kort mogelijk. Vraag alleen het noodzakelijke. Niemand vindt het fijn om een ellenlange vragenlijst in te vullen. Stel ook alleen relevante vragen en verwijs indien nodig door (indien nee, ga door naar vraag 10). Laat digitaal ook zien hoe lang de vragenlijst is.
5. Zorg er voor dat de vragen duidelijk zijn en dat het voor de respondent duidelijk is wat van hem/haar wordt verwacht. Ook met doorverwijzen met vragen. Digitaal kun je dit gemakkelijk instellen (als vraag 1 is ja, ga door naar vraag 5), maar zorg dat dit op papier ook duidelijk is.
6. Stel alleen vragen verplicht als het  hoogst noodzakelijk is. Anders zorgen verplicht in te vullen vragen er vooral voor dat mensen eerder afhaken.
7. Maak duidelijk waarom het belangrijk is dat ze de vragenlijst invullen. Let hierbij met name op het belang van de respondenten. ‘Met deze informatie kunnen we …’
8. Bedank je respondenten, zo mogelijk met een klein presentje. Je attentheid wordt gewaardeerd.

Wil je meer weten over respondenten en het verhogen van je respons? Lees dan onze blog: Hoe maak je het respondenten zo gemakkelijk mogelijk?

Click on the flag to read this article in English