Als ondernemer zit je vaak boordevol ideeën met interessante producten en diensten om problemen van je doelgroep op te lossen of om ze meer te bieden waar ze dol op zijn. Je idee is geweldig, dus zullen er klanten zijn die het willen kopen. Toch? Je kent je doelgroep dus je weet wat ze willen. Toch? Veel ideeën worden doorgevoerd gebaseerd op aannames dat er vraag is naar het product dat jij aan gaat bieden. Vervolgens blijf je worstelen om het goed in de markt te zetten en blijven de verkopen tegen vallen.

Om er zeker van te zijn dat je idee aansluit op de wensen en behoeften van je potentiële klanten en dat je weet hoe ze te bereiken, is het belangrijk om van te voren een marktonderzoek uit te voeren.

De voordelen van een marktonderzoek

• Je weet hoe groot de concurrentie is op de markt van soortgelijke producten.
• Je leert je doelgroep beter kennen.
• Je leert de behoefte en wensen (pijn) van je doelgroep kennen.
• Je kunt je product al bij het ontwikkelen aanpassen naar wensen en tips van je doelgroep.
• Je weet of je product kans heeft tot succes.
• Je leert hoe je je doelgroep het beste kan bereiken. Je kunt onderbouwd bepalen of en hoeveel tijd, energie en geld je in het ontwikkelen van je product of dienst wilt steken.
• Je bespaart een hoop geld door je product niet te ontwikkelen wanneer uit je marktonderzoek blijkt dat je product hoogstwaarschijnlijk niet zal aanslaan.

Een nadeel? Een marktonderzoek kost tijd en geld, zonder dat je al een product aan het ontwikkelen bent. Maar dat weegt nauwelijks op tegen de informatie die je uit een marktonderzoek kan halen.

Wij raden je dus altijd aan om een marktonderzoek uit te voeren wanneer je een nieuw product op de markt brengt. Dat kan je zo groot en zo klein maken als je wilt.

Er zijn verschillende manieren om bezoekers te bevragen. Wij maken graag een combinatie van verschillende methodes. Eén methode op zich is natuurlijk ook voldoende om informatie te verkrijgen bij je bezoekers. De verschillende methodes hebben ook verschillende doelen. Wanneer kies je nou voor welke methode? Hieronder heb ik een kort overzicht gemaakt met het doel per methode.

1. Scheurkaartje: Het doel van scheurkaartjes is om veel bezoekers in een korte tijd bevragen. Je kunt echter maar 2 of 3 vragen stellen. Deze methode wordt veel gebruikt bij activiteiten met veel bezoekers die dan snel een paar antwoorden kunnen geven aan het einde van de activiteit. (lees hier meer informatie over scheurkaartjes)
2. Korte interviews: Het doel van korte interviews is om in een korte gesprek bezoekers te bevragen naar beweegredenen. Je kunt hierdoor dieper ingaan op antwoorden in een beperkte tijd. Doordat je veel bezoekers spreekt kun je ook antwoorden met elkaar vergelijken. (lees hier meer informatie over korte interviews)
3. Observeren: Het doel van observeren is het gedragingen van bezoekers achterhalen. Door je bezoekers te observeren weet je wat de aandacht trekt en waar bezoekers snel doorlopen. Je kunt door te observeren ook reacties zien van je bezoekers. (lees hier meer informatie over observeren)
4. Vragenlijst: Het doel van een vragenlijst is op veel informatie van veel bezoekers krijgen. Je kunt je bezoekers in een korte tijd veel vragen stellen. De antwoorden kun je met elkaar vergelijken. (lees hier meer informatie over vragenlijsten)

Wij maken regelmatig combinaties van de verschillende methodes, omdat ze elkaar versterken. Zo kun je eerst je bezoekers observeren en ze daarna een vragenlijst laten invullen of juist een korte interview met ze houden. Zo zijn er vele mogelijkheden en wij denken graag met je mee. Benieuwd hoe we je kunnen helpen, kijk hier voor meer informatie.

De onderzoekspopulatie bestaat uit de personen of organisaties die je in je onderzoek wilt betrekken. Omdat je meestal niet iedereen in de populatie kunt ondervragen, trek je een steekproef. In een representatieve steekproef zitten voldoende respondenten (let op uitval: niet iedereen in de steekproef zal meewerken aan je onderzoek) en hierin zitten alle deelgroepen vertegenwoordigd (mannen-vrouwen, jong-oud, ...).

Waar moet je opletten bij het trekken van een steekproef?

1. Je steekproef moet groot genoeg zijn. Hiervoor moet je eerst berekenen hoeveel mensen minimaal aan je onderzoek mee moeten werken om representatief te zijn. Dit is afhankelijk van de grootte van je onderzoekspopulatie, de betrouwbaarheid die je nastreeft (bij beleidsonderzoek veelal 95%) en de foutenmarge die je wilt accepteren (bij beleidsonderzoek veelal 95%). Het berekenen van je benodigde steekproefgrootte doe je met een steekproefcalculator.
2. Onderdeel hiervan is dat je bepaalt hoe groot de kans is dat mensen meewerken aan je onderzoek. Mensen op straat zullen minder snel meewerken aan je onderzoek, dan als ze affiniteit hebben met het onderwerp (bijvoorbeeld het theater dat ze regelmatig bezoeken) of de vragenlijst klassikaal wordt afgenomen. Aan de hand hiervan bepaal je hoeveel mensen je moet vragen.
3. Je bepaalt of je een selecte of aselecte steekproef wilt trekken. Hierbij zijn de omstandigheden (wat is er mogelijk) van belang, maar ook of je te maken hebt met belangrijke subgroepen in je onderzoekspopulatie, waar je rekening wilt houden. In dit laatste geval kies je voor een gestratificeerde steekroef (zie hieronder bij aselecte steekproef).

Het verschil tussen een selecte en een aselecte steekproef:

Bij een aselecte steekproef heeft iedereen uit de onderzoekspopulatie een even grote kans om in de steekproef terecht te komen. Hiervoor zijn een aantal methoden mogelijk:

• Enkelvoudige aselecte steekproef: de loterijmethode, je kiest random een aantal respondenten. Dit kan handmatig of via een computer.
• Systematische steekproef met een random getal: je kiest dan random een getal en gaat met behulp van dit getal door je populatie, bijvoorbeeld respondent 20-120-220 etc.
• Deze methode kun je ook gebruiken bij het benaderen van bezoekers of mensen op straat. Je spreekt elke 5^de passerende persoon.
• De cluster- of tros steekproeftrekking: de populatie wordt opgedeeld in een aantal clusters. En dan wordt er willekeurig een cluster gekozen.
• De quota steekproeftrekking: de aantallen respondenten zijn vooraf bekend per categorie (bv leeftijd), maar degene die de steekproef uitvoert kiest zelf de respondenten, tot het gewenste quota is bereikt.

Bij een selecte steekproef maakt niet iedereen kans om in de steekproef terecht te komen. De resultaten gelden enkel voor de onderzochte groep. Er zijn een aantal selecte steekproeven mogelijk:

• Gestratificeerde steekproef: je deelt de populatie in verschillende groepen. Van elke groep wordt een representatief aantal respondenten gekozen.
• De twee of meertrapssteekproeftrekking: er wordt eerst een steekproef getrokken uit een aantal hoofdcategorieën. Hierna worden uit de geselecteerde hoofdcategorieën een representatief aantal respondenten gekozen. Denk hierbij aan eerst een aantal steden kiezen en uit die steden een wijk en dan per wijk een straat. Deze methode is ook geen goede afspiegeling van de populatie.
• Een sneeuwbalsteekproeftrekking: Er wordt eerst met één persoon gesproken, er wordt gevraagd of diegene iemand kent die ook interessant is om te spreken. En zo ga je door tot de steekproef groot genoeg is. Let hierbij wel op dat je mensen met verschillende invalshoeken benaderd, anders is je steekproef niet bruikbaar. Deze gebruik je bij het afnemen van interviews.
• De gemakssteekproeftrekking: de onderzoeker benadert mensen uit eigen kring of uit de kring van collega’s tot de steekproef groot genoeg is. Deze manier van steekproef trekken is natuurlijk niet representatief, omdat de respondenten worden gekozen op onbelangrijke factoren (zou kennen).

Controle van je respons

Bij een kwantitatief onderzoek wil je tijdens en na je veldwerk je respons controleren of eventuele subgroepen evenredig vertegenwoordigd zijn. Door vooraf te kiezen voor de juiste steekproefvorm kun je grote afwijkingen voorkomen, maar de daadwerkelijke respons kan anders zijn dan je steekproef. Controleer bijvoorbeeld op de verhouding mannen en vrouwen of op verschillende leeftijdsgroepen, maar ook andere kenmerken die voor jouw onderzoekspopulatie van belang kunnen zijn. Ter vergelijking kun je gebruik maken van algemene cijfers van het CBS Voorwaarde is natuurlijk wel dat je naar deze kenmerken hebt gevraagd. Denk hier dus over na bij het opstellen van je vragenlijst.

In eerdere blogs hebben we uitgelegd waarom een mto interessant is voor de creatieve sector, maar ook hoe je je bedrijf kunt verbeteren met een MTO. In deze blog geven we je 5 redenen om een MTO te willen doen in je organisatie.

1. Je wilt weten wat er leeft binnen je bedrijf. Er is zoveel veranderd binnen je bedrijf dat je niet meer het overzicht hebt over wat er leeft binnen het bedrijf: Waar lopen de werknemers tegenaan en hoe denken ze over bepaalde zaken? Een aantal voorbeelden waar je graag een antwoord op wilt. Wanneer je weet wat er leeft, kun je maatregelen nemen en veranderingen doorvoeren waardoor je medewerkers weten dat er naar ze geluisterd wordt. Ze zien dat de organisatie weet wat er leeft op de vloer.

2. Je wilt weten waar behoeftes liggen van werknemers. In de verschillende teams leven verschillende dingen. Je raakt hierdoor af en toe het overzicht kwijt. Daarnaast roepen sommige medewerkers heel hard en hoor je anderen maar weinig. Graag wil je een keer weten van iedereen wat hun behoeftes zijn. Willen ze minder protocollen of juist heldere protocollen. Is er behoefte aan een duurzame ontwikkeling van de werknemers? Hoe denken ze over het managementteam? Voor een werkgever is het goed om te weten waar de behoeftes liggen van je werknemers, zodat je ervoor kunt zorgen dat werknemers met plezier naar het werk gaan en blijven gaan.

3. Je wilt weten of je werknemers tevreden zijn. Het is goed regelmatig te meten of je medewerkers tevreden zijn over jouw organisatie. Dit kan op het gebied van creativiteit, werkzaamheden, werkomstandigheden, ontwikkeling, communicatie, cultuur en arbeidsvoorwaarden. Wanneer je weet waar je werknemers minder tevreden over zijn, kun je daar aan werken om ervoor te zorgen dat ze er wel tevreden over raken. Maar ook als ze ergens tevreden over zijn, kun je het uitbouwen zodat ze tevreden blijven. Tevreden medewerkers zijn belangrijk voor je bedrijf.

4. Je wilt de organisatie stabiliseren en verstevigen. Er zijn een aantal interne processen die goed gemonitord moeten worden om te kijken of ze nog relevant zijn. Wanneer deze processen goed geregeld zijn, kun je groeien met je organisatie.

5. Je wilt je organisatie verbeteren. Je hebt doelen gesteld voor je organisatie en wilt hieraan werken. Hiervoor is het belangrijk om te weten wat de medewerkers vinden van de organisatie. Is het te log of kunnen ze juist gemakkelijk met iemand van het management spreken?

Lees hier hoe wij als onderzoeksbureau kunnen helpen met een MTO binnen jouw organisatie.

Wanneer je een onderzoek uitvoert is het belangrijk dat de uitkomsten betrouwbaar zijn. Je wilt immers dat ze bruikbaar zijn en dat ze door derden serieus worden genomen. Om dat te bereiken moet het onderzoek onafhankelijk zijn. Maar wat betekent dat? Een onafhankelijk onderzoek betekent dat de onderzoeker geen belang heeft bij de uitkomsten van het gesprek. Je meet dus niet volgens je eigen maatstaf. Dat is onder andere belangrijk wanneer je onderzoek doet naar je eigen organisatie. Je wilt voorkomen dat je valt onder de slogan: 'Wij van wc-eend, adviseren wc-eend'.

Belangrijk voor onafhankelijk onderzoek is te zorgen voor objectiviteit: jouw mening als onderzoeker, of die van andere belanghebbenden, laat je buiten beschouwing. Het is belangrijk om er zeker van te zijn dat je afstand houdt van het onderwerp en je vragen niet gestuurd zijn. Respondenten voelen zich zo niet gedwongen of gestuurd om een bepaald antwoord te geven. Je kunt testen of je onderzoek onafhankelijk is en daarmee betrouwbaarder door te kijken of het onderzoek herhaalbaar is: een andere onderzoeker kan hetzelfde onderzoek uitvoeren waarbij dezelfde resultaten worden gevonden.

Weten waar je nog meer rekening mee moet houden voor een onafhankelijk onderzoek, en wat voor onderzoeksmethoden er zijn? Lees de blogs Zelf onderzoek (leren) doen en Valkuilen van onderzoek doen of download mijn e-book met een routewijzer voor zelf onderzoek doen.

Door middel van een bezoekersonderzoek kom je veel te weten over je bezoekers. Niet alleen de ervaringen die ze op doen, maar ook achtergrondinformatie van de bezoekers zelf. Vaak kun je bezoekers indelen in groepen. De bezoekersprofielen die ontstaan kun je inzetten binnen je organisatie: bij het bepalen van je programma’s, tentoonstellingen en activiteiten, maar ook bij de marketing.

Wanneer je een bezoekersonderzoek gaat doen, kun je een aantal vragen stellen over hun interesse en wie ze zijn. Enkele voorbeelden van vragen zijn: Waarom komen ze juist naar jou? Wat voor type museum heeft hun voorkeur? Gaan ze vaker naar een museum/theater? Hoe is uw gezelschap samen gesteld? Deze vragen schetsen een beeld van je bezoekers. Het is niet altijd nodig om naar leeftijd of opleidingsniveau te vragen om je bezoekers in te delen. Vaak zijn het juist behoeftes en interesses die kunnen overlappen tussen generaties en opleidingen.

Bezoekersprofielen kunnen je helpen om je doelstellingen te behalen. Elk bezoekersprofiel heeft unieke eigenschappen waar je op in kunt spelen. Door je klant te begrijpen en je te verplaatsen in de klant, kun je aanpassingen maken die werken. Wil je een bepaalde bezoekersgroep juist binnen halen pas je dan aan, aan de behoeftes van de klant. Je kunt de programmering of het thema van de volgende tentoonstelling bijvoorbeeld aanpassen aan de groep die je graag binnen wilt hebben. Je kunt ook je marketingbeleid aanpassen aan de verschillende doelgroepen. De ene groep bereik je via social media terwijl de andere groep juist een krant leest.

Zorg bij de aanpassingen die je maakt naar aanleiding van je bezoekersprofielen, dat je de groepen die je al binnen hebt, binnen houdt. Probeer te schipperen tussen wat je al binnen hebt en wat je graag nog zou willen zien. Maak geen grote veranderingen, waardoor de vaste bezoekers weg blijven en de nieuwe groep je nog niet heeft gevonden.

Kijk wat wij voor je kunnen betekenen als je bezoekersprofielen wilt opstellen door middel van een bezoekersonderzoek

In de blog MTO in de creatieve sector is uitgelegd wat een MTO is en wat het kan betekenen voor je organisatie. Hieronder een aantal tips om je resultaten in te zetten voor verbetering en groei van je organisatie.

1. Laat je werknemers in het MTO verbeterpunten aandragen voor de organisatie. Zo heb je toepasbare tips, waarvan werknemers denken dat ze werken. Tevens hebben de werknemers inspraak en hoef je niet alles zelf te bedenken. Er zullen zaken zijn die je zelf waarschijnlijk niet ziet.

2. Betrek je werknemers bij de verbeteringen. In het MTO hebben zij aangegeven hoe ze over zaken denken in de organisatie. Bespreek daarom de resultaten met de werknemers, bijvoorbeeld in een presentatie. Kijk hoe je ze kan betrekken bij het maken van verbeteringen. Laat zien dat je iets doet met de resultaten uit het MTO.

3. Stel prioriteiten aan onderwerpen waarvan is aangegeven dat er verbeteringen liggen. Onderwerpen waar de medewerkers van hebben aangegeven er ontevreden over te zijn en prioriteit hebben, zullen als eerste aangepakt moeten worden.

4. Bekijk welke verbeterpunten snel en makkelijk zijn te realiseren. Voer deze verbeterpunten als eerste door. Hiermee laat je aan je werknemers zien dat je de resultaten uit het MTO serieus neemt.

5. Bekijk van de andere verbeterpunten wat realistisch is. Leg aan de werknemers uit wat wel en wat niet kan. Beargumenteer het. Wanneer aangedragen oplossingen niet realistisch zijn, bekijk dan hoe je het op een andere manier kunt realiseren.

Hier kun je lezen hoe wij als onderzoeksbureau kunnen helpen met een MTO binnen jouw organisatie

Ook bij kwalitatief onderzoek is het belangrijk om objectief te blijven. Dit kan heel lastig zijn als je in gesprek bent met respondenten. Het is echter belangrijk dat je je eigen mening voor je houdt. Ook al ben je het niet eens met de antwoorden die gegeven worden. Je mag ook niet sturen met de vragen die je stelt. Hoe zorg je ervoor dat je zo objectief mogelijk blijft?

1. Wees bewust van wat je wilt meten. Maak van tevoren een interview protocol op basis van de onderzoeksvragen die je wilt beantwoorden.

2. Stel de vragen zo objectief mogelijk op, geef geen sturing in je vragen. Dit lukt beter als je ze voor aanvang van je interviews opstelt.

3. Kalibreer je meetinstrument: als een andere onderzoeker hetzelfde gesprek of observatie doet, moet deze hetzelfde meten.

4. Wees consistent in je interpretatie, dus zorg ervoor dat je steeds op dezelfde manier interpreteert. Maak daarom aantekeningen tijdens het meten die een weergave zijn van wat er gezegd is. Je kunt hiervoor ook een geluidsopname maken van het interview en later uitwerken.

5. Pas op voor je persoonlijke mening. Houd je zo goed mogelijk aan de feiten en theorieën. Blijf tijdens een interview neutraal (door bijvoorbeeld niet ‘mee te praten’ met de respondent). Als je voorbeelden moet noemen, benoem er dan een paar die van elkaar verschillen.

6. Probeer tijdens het analyseren van je data elke keer te bedenken dat jouw mening er niet toe doet.

7. Betrek anderen bij je onderzoek. Leg je conclusies aan iemand anders voor om na te gaan of de data op de juiste manier gemeten is en of de conclusies logisch zijn.

Een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) wordt veelvuldig toegepast in het bedrijfsleven, maar minder in de creatieve sector. Terwijl dit juist een goed instrument is om je bedrijf te laten groeien.

Je organisatie is afhankelijk van de mensen die er werken. En met deze mensen kun je meer bereiken als ze blij zijn met hun werk, hun creativiteit in goede banen kunnen leiden en ze betrokken zijn bij jouw organisatie. Bij een organisatie met meer medewerkers is het belangrijk om regelmatig te meten hoe het zit met de tevredenheid van je medewerkers. Op het gebied van creativiteit, hun werkzaamheden, werkomstandigheden, de communicatie, de cultuur, de beloning, flexwerken en het management.

Waarom een MTO

Met een MTO meet je wat er leeft onder de medewerkers. Op deze manier kunnen ze input geven aan het bedrijf: wat gaat er goed en wat kan beter? Maar ze geven ook aan wat belangrijk is en wat minder belangrijk is. Op die manier ga je gericht aan de slag gaan om processen, communicatie, werkomstandigheden, betrokkenheid te verbeteren in je organisatie. Wanneer de resultaten bekend zijn, kunnen deze met de OR of alle medewerkers gedeeld worden. Ga samen kijken hoe de resultaten omgezet kunnen worden naar acties en verbeteringen.

Een MTO is belangrijk voor een organisatie. Je weet niet alleen wat er leeft onder de medewerkers, maar je leest uit de resultaten waaraan gewerkt moet worden. Het helpt de organisatie richting geven om te groeien en hoe het beter ingericht kan worden. De resultaten helpen mede de organisatie te stabiliseren en te verstevigen. Wanneer de interne processen goed zijn geregeld, kun je groeien.

MTO in de creatieve sector

In de creatieve sector zijn andere factoren die een MTO uniek maken. Een belangrijk element dat meegenomen kan worden in een MTO, is creativiteit. In de creatieve sector is dit vaak het bestaansrecht van de organisatie en een reden van medewerkers om zich te binden aan een organisatie. Door te meten in welke mate medewerkers hun creativiteit kwijt kunnen, hoe creatieve processen verlopen en of werkprocessen ruimte bieden aan creativiteit, kun je medewerkers beter aan je organisatie binden en werkprocessen beter afstemmen. Beslissingen in de creatieve sector worden op een andere manier genomen dan in het bedrijfsleven. Andere argumenten worden gebruikt om veranderingen door te voeren. Dit komt niet altijd het proces, het product, de planning of de kwaliteit te goede. Door hier meer grip op te krijgen, kun je hier een betere balans in krijgen.

Wij kunnen je als onderzoeksbureau helpen met een MTO binnen jouw organisatie. Lees hier hoe: Medewerkersonderzoek

De betrouwbaarheid van een onderzoek vertelt in hoeverre de bevindingen te vertalen zijn naar een groter geheel. Dus of de uitkomsten representatief zijn voor de gehele groep en niet alleen de bevraagden. Bij kwantitatief onderzoek gaat dat over aantallen: het betrouwbaarheidspercentage en de juiste steekproef van de onderzoekspopulatie. Lees hiervoor mijn blog Wat betekent betrouwbaarheid?

Bij kwalitatief onderzoek gaat betrouwbaarheid over het spreken van de juiste personen. Bij (groeps)interviews spreek je vaak met belangrijke spelers in het veld, deelnemers, samenwerkingspartners of andere belanghebbenden. Zorg dat je verschillende mensen spreekt met verschillende standpunten. Je moet je vraagstuk van verschillende kanten kunnen bekijken. Kies je gesprekspartners dus bewust.

Bij literatuurstudie is het belangrijk dat je in de volledige breedte kijkt naar de literatuur. Kijk naar verschillende standpunten en theorieën. Niet alleen theorieën die jouw standpunt onderbouwen, maar kijk ook naar criticasters.

Daarnaast is het vastleggen van je gegevens heel belangrijk. Maak verslagen van je gesprekken, zodat anderen terug kunnen lezen wat gezegd is. Houd bij een literatuurstudie je literatuurlijst goed bij.